Bezpieczeństwo - Rodzaje oszustw

2.6. Schemat Ponziego

    Termin “Schemat Pozniego” wziął swoją nazwę od oszustwa dokonanego przez Charlesa Ponziego. W 1919 roku założył on firmę “Securities Exchange Company” w Bostonie w stanie Massachusetts. Twierdził, że znalazł lukratywną okazję inwestycyjną polegającą na arbitrażu międzynarodowych kuponów odpowiednio w Argentynie i Włoszech. Ponzi obiecywał swoim inwestorom, że w ciągu krótkiego czasu będą mogli podwoić swoje inwestycje, a nawet zdobyć zyski w wysokości 50% w ciągu 45 dni lub 100% w ciągu 90 dni. Obietnice te były niewiarygodnie atrakcyjne dla inwestorów, dzięki czemu liczba inwestorów w Securities Exchange Company szybko rosła. Dzięki coraz większej ilości pieniędzy od inwestorów Ponzi stał się znany i wpływowy. Wykorzystywał swoją pozycję do unikania audytów i kontroli. Sam model biznesowy był legalny, ale wzrost skali biznesu spowodował utratę możliwości realnego działania. W 1920 roku, z powodu problemów finansowych i rosnącej presji od inwestorów, Ponzi nie był w stanie wypłacać obiecywanych zysków. W końcu w sierpniu 1920 roku jego firma została zamknięta przez władze i ogłosiła bankructwo.

    Terminy “piramida finansowa” i “schemat Ponziego” często są używane zamiennie, co jest nieprecyzyjne, ponieważ, mimo wspólnych cech, istnieją między nimi istotne różnice.

      • Struktura organizacyjna – Jest to jedna z bardziej widocznych różnic. W piramidzie finansowej mamy strukturę wielopoziomową, przypominającą trójkąt, gdzie uczestniczy czerpią korzyści z rekrutacji nowych osób. W schemacie Ponziego, struktura jest bardziej wypłaszczona, gdzie oddziaływanie jest na wszystkich klientów jednocześnie i nie ma zasady wypłacania nagród z rekrutacji lub ma ona charakter drugorzędny.
      • Istota działalności – W piramidzie finansowej istotą jest sprzedaż pseudoproduktów i rekrutacja nowych uczestników w celu generowania wypłat zysków i nagród wcześniejszym inwestorom. Zazwyczaj wielkość wpłat (“wpisowe”) jest ściśle określona. W schemacie Pozniego, środki przyjmowane są w dowolnej kwocie i w konkretnym zdeklarowanym celu inwestycyjnym, ale nigdy nie zrealizowanym. Wpłaty w schemacie Ponziego zazwyczaj nie mają górnej granicy, przez co straty środków potencjalnych ofiar oszustwa mogą być bardzo duże.