EKSPLORATORY BLOCKCHAIN
W skrócie można powiedzieć, że blockchain to rozproszona księga danych, a eksploratory to narzędzia służące do przeszukiwania tej bazy danych. Każdy blockchain ma „swoje” eksploratory i najczęściej są one darmowe.
Na potrzeby niniejszego artykułu skupimy się na Etherscanie. Inne eksploratory są bardzo podobne i posiadają wiele tożsamych funkcji. Z uwagi, że możliwości tych narzędzi są bardzo duże i niekiedy skomplikowane, nie będziemy wymieniać wszystkich i nie będziemy zagłębiać się w szczegóły. Warto samemu przejrzeć możliwości i być może znaleźć funkcje które będą nas przydatne.
Na początku trzeba zwrócić uwagę, że Etherscan to platforma scentralizowana, stworzona przez zespół doświadczonych programistów, działających non-profit. Korzystanie z narzędzia jest darmowe i anonimowe, tj. nie trzeba podłączać się np. portfelem. Założenie konta umożliwia jednak dostęp do dodatkowych funkcji jak np. dodawanie adresów do „listy obserwowanych” czy monitorowanie przepływów konkretnych portfeli.
Wszelkie interakcje z siecią Ethereum są publiczne, a eksplorator bloków pozwala nam na przeglądanie danych „on-chain” dotyczących m.in. transakcji, smart kontraktów, adresów portfeli. Etherscan nie ma możliwości przeglądania danych prywatnych, jak np. kluczy prywatnych i nie służy do rozwiązywania problemów, lecz tylko do analizy i informacji.
Na stronie głównej platformy widzimy kilka podstawowych informacji jak np.: ceny monety Ether, kapitalizacja rynkowa, liczba transakcji, średnia cena za gaz. Mamy również pole wyszukiwarki w które będziemy mogli wklejać adresy portfeli, identyfikatory transakcji czy adresy smartkontraktów.
Aby sprawdzić portfel należy wkleić jego adres w polu wyszukiwania i nacisnąć Enter lub kliknąć na „lupę”. Wyświetli się nam strona na której mamy informację o saldzie konta w tokenach ETH (ETH BALANCE), aktualnej wartości dolarowej – przeliczana z ETH na USD (ETH VALUE) , tokenach które są dostępne na portfelu (TOKEN HOLDINGS). Dostępna jest również lista transakcji wykonanych na danym portfelu domyślnie posortowana od transakcji najwcześniejszych po najpóźniejsze. Każda transakcja ma kilka wartości:
– unikalny kod transakcji (Txn Hash, Transaction Hash, TxID) – klikając na niego, przechodzimy do zakładki ze szczegółowymi informacjami
– typ transakcji (Method) – dowiadujemy się czego dotyczyła transakcji, np.: transfer środków na inny portfel, depozyt, zatwierdzenie kontraktu (approve).
– lokalizacja bloku w łańcuchu bloków w której przetwarzana jest transakcja (Block)
– czas jaki upłynął od transakcji (Age)
– adres portfela wychodzącego (From)
– rodzaj transakcji – wychodząca lub przychodząca (IN / OUT)
– adres docelowy (To)
– wartość transakcji (Value)
– opłata, ponoszona przez nadawcę (TxFee)
Obok zakładki o transakcjach są również inne, np. Token Transfers – czyli informacje o transakcjach samych tokenów ERC-20, NFT Transfers – transakcje tokenów NFT. Ciekawą funkcją jest zakładka „Analytics” w której znajdziemy wykresy oraz dane statystyczne portfela w tym m.in. zmiany wartości portfela w danym przedziale czasu wyrażoną w ETH, ilości transakcji czy wielkości przepalonego gazu (TxnFees)
Kolejną ważną funkcją jest sprawdzanie jest śledzenie transakcji. Przydaje się to w sytuacji, gdy chcemy sprawdzić czy przebiegła ona pomyślnie. Podobnie jak w przypadku sprawdzania portfela, wklejamy nasz identyfikator transakcji (Transaction Hash, TxID, TxnHash) w pole wyszukiwarki lub klikając na konkretną transakcję na danym portfelu. Wyświetlą się nam szczegółowe informacje dotyczące transakcji, tj:
– Hash transakcji – czy ten ciąg znaków związany z konkretną transakcją
– status – informacja czy transakcja przebiegła prawidłowo
– numer bloku w który jest „zaksięgowana” transakcja ile razy została potwierdzona – jest to liczba bloków dodanych do blockchaina po bloku transakcji którą sprawdzamy
– znacznik czasowy (TimeStamp) – dane kiedy transakcja została dodana oraz ile czasu zajęło jej zatwierdzenie
– adres portfela z którego wychodziła transakcja
– adres portfela docelowego
– wartość transakcji
– opłata transakcyjna
– cena jednostkowa za gaz wyrażona w GWEI
Etherscan posiada również funkcję sprawdzania Smartkontraktów. Jest to bardzo przydatna funkcja, która pozwala nam np. upewnić się czy adres kontraktu na których chcemy przesłać środki jest właściwy. Aby przejrzeć dany kontrakt, musimy postępować identycznie jak w przypadku przeglądania portfela czy transakcji, tj, wklejamy adres smartkontraktu w pole wyszukiwania.
Po wyszukaniu kontraktu pojawia się nam sporo ciekawych i przydatnych danych. Na głównej stronie widzimy takie dane jak np: całkowita liczba tokenów możliwa do wytworzenia zgodnie z umową (Max. Total Supply), aktualna cena tokena, kapitalizację rynkową, ilość posiadaczy tokena, tj portfeli które mają dane aktywo (Holders), całkowita ilość transakcji na danym tokenie (Total Transfers). Co ciekawe mamy również dostęp do linków do oficjalnej strony internetowej oraz mediów społecznościowych. Jest też możliwość połączenia się z portfelem i dodania tokena na Metamaska.
Pod informacjami ogólnymi mamy do wyboru kilka zakładek, z których warto zwrócić uwagę na co najmniej dwie: Holders oraz Contract. Zakładka Holders pokazuje nam listę portfeli, które posiadają najwięcej danych tokenów, wraz z pokazaniem ich ilości oraz wartości procentowej ogółu. Zakładka Contract pozwala nam przeglądać sam kod samartkontraktu oraz wchodzić z nim w interakcję (Connect to Web3). Jest to szczególnie ważne gdy np. platformy DeFi lub Aplikacje (DAppsy) są niedostępne z powodu awarii lub problemów technicznych. Możemy w takich przypadkach np. przesyłać monety na inny adres, odbierać token z airdropów. Są to jednak już bardziej zaawansowane funkcje, które nie każdy będzie potrafił wykonać. Warto jednak o tym pamiętać, gdyż w sytuacjach awaryjnych może będzie konieczność skorzystać z tych możliwości.