- AirdropMechanizm marketingowy projektu, który pozwala uzyskać ich token lub kryptowalutę za określone zadania.
- Algorytm konsensusuMechanizm, za pomocą którego w sieci blockchain dochodzi do porozumienia, która transakcja zostanie zatwierdzona i dodana do bloku. Problem bizantyńskich generałów został rozwiązany na drodze tego konsensusu.
- Altcoin (alternatywny coin)Każda kryptowaluta, która powstała po Bitcoinie np. ETH, LTC, CRO.
- AML (ang. Anti Money Laundering)Procedura zapobiegająca procederowi prania brudnych pieniędzy, stosowana na scentralizowanych giełdach, wymaga weryfikacji przez udostępnianie swoich danych osobowych.
- Analiza fundamentalnaMetoda mająca na celu przeprowadzenie szczegółowej analizy danego projektu: oceny jego wiarygodności (finansowanie, zarządzanie) i wartości jaką wnosi (cele, koncepcja, konkurencja).
- APR (ang. Annual Percentage Rate)Roczna Stopa Procentowa, określa roczną stawkę pobieraną lub otrzymywaną za pożyczenie pieniędzy. W protokole DeFi lub scentralizowanej platformie finansowej jest to roczna stopa zwrotu z inwestycji, która nie bierze pod uwagę jak i kiedy naliczone odsetki są kapitalizowane (dodawane do kapitału).
- APY (ang. Annual Percentage Yield)Roczna Wydajność Procentowa, w protokole DeFi lub scentralizowanej platformie finansowej. W przeciwieństwie do APR ten wskaźnik uwzględnia w jakich okresach czasu naliczone odsetki są kapitalizowane i doliczane do wskaźnika (można to porównać do RRSO).
- ArbitrażAkcja mająca na celu wygenerowanie zysku z tytułu różnicy ceny danego aktywa na różnych giełdach. Polega na zakupie aktywa taniej na jednej giełdzie i sprzedaży drożej na innej.
- ASIC (ang. Application Specific Integrated Circuit)Technologia zajmująca się kopaniem/wydobywaniem kryptowalut, mająca na celu ulepszenie sprzętu do kopania i uczynienie go znacznie bardziej wydajnym.
- Atak 51%Sytuacja, gdy jedna osoba lub grupa powiązanych ze sobą osób zaczyna obsługiwać więcej niż połowę mocy obliczeniowej komputera lub wydobywania w sieci (ma pełną kontrolę nad siecią).
- ATH – (ang. All Time High)Skrót oznaczający najwyższą cenę danej kryptowaluty od początku jej istnienia.
- ATL (ang. All Time Low)Skrót oznaczający najniższą cenę danej kryptowaluty od początku jej istnienia.
- BaghodlerTyp inwestora, który nie sprzedaje posiadanych kryptowalut niezależnie od sytuacji rynkowej.
- Bear market (bessa, rynek niedźwiedzia)Jest przeciwieństwem rynku byka, ma miejsce, kiedy występują przedłużające się spadki cen.
- BEP – 20 (rozszerzenie standardu ERC – 20)Standard tokenów powstających w sieci Binance Smart Chain – zestaw wytycznych jakie musi spełnić i przestrzegać każdy nowy token, który powstaje na tej sieci.
- BIP (ang. Bitcoin Improvement Protocol)Deweloperzy sieci Bitcoina określają tak propozycje usprawnień protokołu. Swoje propozycje przedstawiają na BitHubie.
- BitcoinPierwsza kryptowaluta – rodzaj cyfrowego pieniądza, który jest przekaźnikiem wartości w zdecentralizowanej (rozproszonej) sieci peer-to-peer. Został stworzony przez Satoshiego Nakamoto w 2009 roku, miał na celu utworzenie waluty wolnej od banków i instytucji.
- Bitcoin Core (tzw. ciężki portfel Bitcoina)Powstaje, gdy pełny blockchain Bitcoina zostanie ściągnięty na komputer prywatny.
- Bitcoin Dominance (pol. dominacja Bitcoina)Wskaźnik mierzący całkowitą kapitalizację Bitcoina względem pozostałych altcoinów, np. kiedy kapitał na rynku kryptowalut ulokowany jest w 30% w Bitcoinie i 70% w altcoinach, to Bitcoin Dominance wynosi 30%.
- BlockchainSieć połączonych ze sobą komputerów, które mają uruchomione odpowiednie oprogramowanie i pobraną całą aktualną bazę danych.
- Blok transakcjiZbiór transakcji (danych) zawartych w sieci, który powstaje w określonym czasie dla danego blockchaina. W przypadku Bitcoina nowy blok zostaje wykopany co ok. 10 minut (dla porów. LTC – 2,5 min).
- BTD (ang. Buy The Dip)Powiedzenie w środowisku kryptowalut oznaczające dokonywanie zakupów, gdy cena jest bardzo niska (na tzw. dołkach).
- Bull market (hossa, rynek byka)Jest przeciwieństwem rynku niedźwiedzia, ma miejsce, kiedy występują przedłużające się wzrosty cen, a kolejne kryptowaluty osiągają swoje ATH. Jest przeciwieństwem rynku niedźwiedzia.
- CBDC (ang. Central Bank Digital Currency)Cyfrowa Waluta Banku Centralnego, czyli cyfrowy odpowiednik pieniądza fiducjarnego.
- CEXScentralizowana giełda (np. Binance, Crypto Exchange), która działa pod nadzorem regulacyjnym np. KYC.
- Circulating SupplyCałkowita liczba danej kryptowaluty dostępnej na rynku. Liczba ulega ciągłej zmianie ze względu na wydobycie i spalanie kryptowaluty.
- CoinJest to pieniądz lub jednostka kryptowaluty opartej na własnym blockchainie np. Bitcoin.
- CoinmarketcapKapitalizacja rynkowa danego coina, również nazwa bardzo popularnej strony internetowej, która prezentuje zestawienie ponad tysiąca kryptowalut.
- Cold Wallet (pol. zimny portfel)Rodzaj portfela do przechowywania kryptowalut, działającego offline, przez co określanego jako bezpieczny, m.in. klucz prywatny jest zapisany na kartce papieru i znany jedynie właścicielowi.
- CrowdfundingFinansowanie społecznościowe mające na celu zebranie środków na realizacje projektu.
- Custodial i Non-Custodial Wallets (pol. portfel powierniczy i niepowierniczy)Portfele kryptowalutowe, różniące się dostępnością do kluczy prywatnych. Przykładem powierniczego portfela może być przechowywanie kryptowalut na giełdzie, gdzie dostęp do kluczy prywatnych ma osoba trzecia. Przykładem niepowierniczego portfela jest Metamask, gdzie tylko właściciel zna swoje(…)
- DAO (ang. Decentralized Autonomous Organization)Rodzaj zdecentralizowanej organizacji autonomicznej utworzonej na blockchainie Ethereum.
- DApp (ang. Decentralized application)Zdecentralizowana aplikacja, która powstała na blockchainie wybranej sieci.
- Dead Cat Bounce (pol. odbicie martwego kota)Krótkotrwały oraz niewielki wzrost wartości w trendzie spadkowym akcji.
- DEX (ang. Decentralized Exchange)Zdecentralizowana giełda, na której wymiana aktywów odbywa się bezpośrednio między użytkownikami (bez pośredników).
- Double spending (pol. podwójne wydatkowanie)Próba wysłania tej samej kryptowaluty do dwóch różnych osób przy okazji jednej transakcji.
- DPoS (ang. Delegated Proof of Stake)Jedna z metod osiągania konsensusu na blockchainie. Od PoW różni się tym, że delegaci potwierdzający transakcje są wybierani demokratycznie, a ich ilość jest z góry określona.
- Drzewo skrótów Merkle (ang. hash tree)Struktura danych w postaci drzewa, gdzie kolejne rozgałęzienia pełnią rolę bloków danych; wykorzystywane jest do sprawdzania czy dane otrzymane od innych użytkowników są niezmienione i nieuszkodzone.
- DumpSprzedaż danego aktywa w krótkim czasie przez dużą liczbę osób, powodująca znaczny spadek ceny.
- DYOR (ang. Do Your Own Research)Określenie występujące w środowisku krypto, zachęcające inwestorów do samodzielnego zbadania projektu, czyli brania odpowiedzialności za swoje decyzje finansowe.
- Dźwignia finansowaPożyczenie środków np. od brokera w celu nabycia większej ilości aktywów.
- EIP (ang. Ethereum Improvement Proposals)Propozycje usprawnień sieci Ethereum.
- ERC-20Standard tokenów w sieci Ethereum używany w inteligentnych kontraktach, zestaw wytycznych jakie musi spełnić i przestrzegać każdy nowy token, który powstaje na tej sieci.
- EthereumZdecentralizowana platforma obsługująca smart contracty oraz dapps (zdecentralizowane aplikacje). Kryptowalutą wykorzystywaną do opłat w tej sieci jest Ether.
- Exit scamMoment, kiedy twórcy niespodziewanie wycofują się z projektu zabierając pieniądze inwestorów, które zebrali na cel jego rozwoju.
- Falling knife (pol. spadający nóż)Przestroga dla inwestorów, aby nie nabywali aktywów, których cena zaczyna gwałtownie spadać, ze względu na możliwe dalsze spadki ich wartości. Może to spowodować duże straty, podobnie jak próba złapania prawdziwego spadającego noża może być bolesna.
- Faucet (pol. kran)Sposób zdobywania małej ilości kryptowalut za wykonywanie określonych zadań np. wypełnienie ankiety.
- Fee (pol. prowizja)Opłata dla osób potwierdzających transakcję.
- FIAT (pieniądz fiducjarny, łac. fides – wiara)Tradycyjna, znana wszystkim forma pieniądza, np. PLN, USD, EUR.
- Flash crashBłyskawiczny, niezapowiedziany i głęboki spadek cen aktywów.
- FlipowanieW kontekście nieruchomości: sytuacja, gdy inwestor kupuje mieszkanie, remontuje je i sprzedaje po wyższej cenie.
- FlippeningSytuacja, w której inna kryptowaluta staje się bardziej wartościowa od Bitcoina.
- FOMO (ang. Fear of Missing Out)Strach przed uciekającą okazją (dosłownie odjeżdżającym pociągiem) pojawiający się wśród inwestorów w momencie bardzo szybkiego wzrostu ceny jakiegoś aktywa, mogący spowodować paniczny zakup na tzw. górce.
- ForkPodział w blockchainie, spowodowany wprowadzeniem zmian w protokole sieci. Wyróżniamy Hard Forki i Soft Forki.
- FUD (ang. Fear, Uncertainty, Doubt)Działania mające na celu wprowadzenie strachu, niepewności, wątpliwości na jakiś temat np. kryptowalut.
- Gas limitCałkowity koszt transakcji na sieci Ethereum mierzony w gweiach.
- GEM (nieoszlifowany diament)Projekty, które w przyszłości mogą dać bardzo duży zysk wczesnym inwestorom.
- Genesis BlockPierwszy blok wykopany na blockchainie Bitcoina (3.01.2009).
- GitHubserwis internetowy zrzeszający programistów i projekty typu open source (otwartoźródłowe).
- Google authenticatorAplikacja stworzona przez Google służąca do uwierzytelniania dwuetapowego, która co 30 sekund generuje 6 cyfr wymaganych w momencie logowania lub wykonywania transakcji.
- GweiJednostka kryptowaluty Ether służąca do mierzenia kosztów opłaty transakcyjnej (10-9 Ethera = 1 Gwei = 0,000000001 Ether).
- HalvingRedukcja o połowę nagrody dla górnika za wykopanie bloku. W przypadku Bitcoina występuje on co ok. 4 lata, najbliższy halving odbędzie się w 2024 roku, nagroda spadnie wówczas do 3,125 BTC.
- Hard ForkRadykalna zmiana w protokole sieci, sprawiająca, że wcześniejsze bloki nie współgrają już z aktualną jej wersją. Przekładem jest powstanie Bitcoin Cash lub Bitcoin Gold w 2017 roku.
- Hash rateCałkowita moc obliczeniowa wykorzystywana przez sieci kryptowalut (typu proof of work) do przetwarzania transakcji. Jednostką Hash rate jest liczba obliczeń wykonanych w ciągu sekundy.
- HODLCelowo błędnie napisane angielskie słowo hold (pol. trzymaj) używane w odniesieniu do niesprzedawania danej kryptowaluty niezależnie od sytuacji na rynku. Podobno geneza tego słowa pochodzi z forum internetowego, gdzie „zdenerwowany” inwestor przypadkowo zrobił literówkę w tym wyrazie.
- Hot Wallet (pol. gorący portfel)Rodzaj portfela do przechowywania kryptowalut, działającego wyłącznie online.
- IBO (ang. Initial Bounty Offering)Proces dystrybuowania nowej kryptowaluty jako wynagrodzenia dla osób, które zainwestują swój czas i umiejętności w rozwijanie projektu.
- ICO (ang. Initial Coin Offering)Proces emisji i sprzedaży tokenów danego projektu zainteresowanym inwestorom w celu sfinansowania dalszego rozwoju.
- IoT (ang. Internet of Things)Koncepcja informatyczna mająca na celu połączenie ze sobą urządzeń (ang. things), mogących gromadzić, przetwarzać lub wymieniać dane między sobą, zarówno w przestrzeni publicznej jak i prywatnych domach.
- JAMMingstrategia ataku na sieci blockchain, polegająca na celowym generowaniu dużych ilości nieważnych lub zbędnych transakcji w celu spowolnienia lub zablokowania sieci.
- JSON-RPCprotokół komunikacyjny wykorzystywany w interakcjach z blockchainem, umożliwiający zdalne wywoływanie procedur.
- Klucz publicznyIndywidualny ciąg liter i cyfr, odpowiadający w tradycyjnym systemie bankowym numerowi konta bankowego.
- KopalniaTermin określający miejsce z urządzeniami wykopującymi kryptowaluty.
- KryptowalutaWaluta cyfrowa, niemająca emitenta w postaci banku centralnego, wykorzystująca kryptografię do zapewnienia bezpieczeństwa i weryfikacji transakcji w swojej sieci.
- KYC (Know Your Customer)Procedura wymagana w instytucjach finansowych, mająca na celu identyfikację klientów poprzez weryfikację ich danych osobowych.
- Lightning NetworkDruga warstwa sieci Bitcoina, pozwalająca na błyskawiczne wykonywanie transakcji z pominięciem sieci głównej.
- Liquidity market (pol. płynność rynku)Zjawisko świadczące o możliwości wykonywania transakcji kupna – sprzedaży bez ograniczeń.
- Market capIloczyn aktualnej ceny kryptowaluty i jej ilości na rynku.
- Max SupplyKwota określająca przyszłą całkowitą liczbę jednostek kryptowaluty.
- Mining pool (pol. pula wydobywcza)Grupa górników łącząca moce obliczeniowe koparek, w celu zwiększenia szansy na wydobycie BTC.
- NFT (ang. Non-fungible token)Unikatowy i niepodzielny token, mogący być obiektem handlu. Może on reprezentować przedmioty materialne (np. działa sztuki) i niematerialne (np. przedmioty wykorzystywane w grach).
- On-chainoperacje lub transakcje rejestrowane bezpośrednio na blockchainie, co zapewnia ich niezmienność i transparentność.
- Oracleszewnętrzne źródła danych wprowadzane do smart kontraktów, umożliwiające interakcję z rzeczywistym światem.
- OTC (Over The Counter) transakcje kupna i sprzedaży kryptowalut realizowane poza oficjalnymi giełdami, często na dużą skalę.
- P2P (Peer to Peer)Sieć, w której każdy użytkownik może wejść w relacje z innym bez pośredników.
- Phishing attackMetoda oszustwa stosowana przez hakerów w celu uzyskania dostępu do poufnych informacji.
- Play to Earn (pol. graj i zarabiaj)Sposób zarabiania na rynku kryptowalut, polegający na graniu w gry (np. Axie Infinity) i otrzymywania zapłaty w formie kryptowalut lub NFT w zależności od zaangażowania oraz poświęconego czasu.
- PoB (ang. Proof of Burn, pol. dowód spalania)Algorytm konsensusu wykorzystujący zdecydowanie mniej energii elektrycznej niż PoW, polegający na paleniu tokenów w zamian za wirtualną moc obliczeniową, pozwalającą górnikowi na dalsze wydobywanie i potwierdzanie transakcji bez inwestowania środków w nowy sprzęt komputerowy.
- Portfel kryptowalutowyOprogramowanie, sprzęt lub zwykła kartka papieru z zapisanym kluczem prywatnym, służąca do przechowywania kryptowalut.
- PoS (ang. Proof of Stake, pol. dowód za stawkę)Algorytm konsensusu polegający na zwiększaniu się szans na wykopanie bloku w zależności od ilości dotychczas posiadanych tokenów, bez konieczności wykonywania obliczeń.
- PoW (ang. Proof of Work, pol. dowód pracy)Algorytm konsensusu polegający na wykonywaniu obliczeń rozwiązujących funkcję hashującą (wykopywaniu bloku), za rozwiązanie której górnik otrzymuje nagrodę.
- PumpPompowanie ceny danej kryptowaluty w celu szybkiego podbicia jej wartości i zachęty do inwestowania.
- Roadmap (pol. mapa drogowa)Harmonogram wdrażania poszczególnych celów danego projektu na najbliższe miesiące/lata.
- ROI (ang. Return on Investment)Wskaźnik określający zwrot z inwestycji, wyliczany przez zastosowanie odpowiedniej formuły.
- SAFU (ang. Secure Asset Fund for Users)Fundusz ubezpieczeń awaryjnych, utworzony przez Binance w lipcu 2018 roku w celu ochrony środków użytkowników. Pochodzenie tego skrótu jest związane z przejęzyczeniem dyrektora generalnego Binance’a, który zapewnił inwestorów o tym, że środki są bezpieczne słowami: „Funds are safu (safe)”.
- SatoshiNajmniejsza jednostka Bitcoina – 1 BTC = 100 000 000 Satoshi, czyli 0.00000001 BTC.
- Scamcoin (scam – pol. oszustwo)Token projektu, powstający jedynie w celu przyniesienia zysku twórcom.
- Schemat Ponziego (tzw. piramida finansowa)Schemat, według którego inwestorzy wchodzący w projekt jako pierwsi zarabiają najwięcej, otrzymując wynagrodzenie od nowych inwestorów (którzy są pod nimi w piramidzie).
- SeedZbiór 12, 14 lub 24 angielskich słów generowany przy zakładaniu portfela, konieczny do odzyskania dostępu do niego.
- Segregated Witness (SegWit)Nazwa zmiany w protokole Bitcoina (w wyniku soft forka), rozwiązującej problem ze skalowalnością sieci dzięki zwiększeniu ilości transakcji na blok.
- ShillingNaganianie potencjalnych inwestorów na dany projekt. Shillerami są twórcy treści o kryptowalutach w mediach społecznościowych, którzy otrzymują wynagrodzenie np. w postaci tokena danego projektu.
- SkalowalnośćZdolność do utrzymania wydajności sieci wraz ze wzrostem zainteresowania.
- Smart ContractInteligentna umowa, dająca możliwość sprawdzenia warunków i zatwierdzeniu ich przez strony kontraktu, dająca pewność, że nie zostaną one zmienione.
- Soft ForkZmiana w protokole sieci, prowadząca do dopracowania określonych reguł (np. zmiany wielkości bloku). Wprowadzone zmiany są kompatybilne z wcześniejszymi blokami.
- SolidityJęzyk programowania wykorzystywany do tworzenia inteligentnych kontraktów.
- StablecoinHybryda cyfrowej waluty i pieniądza fiducjarnego. Jeden cyfrowy dolar np. USDC ma pokrycie w dolarze tradycyjnym 1:1.
- TestnetBlockchain wykorzystywany przez programistów do testowania nowych rozwiązań w sieci.
- TickerSkrót pełnych nazw aktywów, np. Bitcoin – BTC.
- Timeframe (pol. ramy czasowe)Określony przedział czasu, kiedy mierzona jest cena aktywa (pełna świeca). Wyróżnia się różne interwały czasowe: minutowy (M1), godzinny (H1), dniowy (D1), tygodniowy (W1).
- To the MoonPowiedzenie wśród inwestorów krypto oznaczające bardzo duży wzrost wartości danej kryptowaluty.
- TokenKryptowaluta nieposiadająca własnego blockchaina, powstała na platformie dającej taką możliwość np. Ethereum.
- Utility token (pol. token użytkowy)Token, którego główną cechą jest użyteczność w sieci (projekcie), dzięki czemu jest mniej podatny na spekulację.
- Whale (pol. wieloryb)Termin używany w świecie krypto do określenia osób, które posiadają duże ilości danej kryptowaluty. Adresy takich portfeli są często śledzone, ponieważ ich działania mogą mieć znaczny wpływ na cenę danego aktywa.
- Whitelist (pol. biała lista)Początkowy etap tworzenia projektu (wprowadzania tokenu) polegający na tworzeniu listy wybranych inwestorów, którzy za wykonanie określonych zadań będą mogli pozyskać token wcześniej i po niżesz je cenie.
- Whitepaper (pol. biały papier)Dokument stworzony przez twórców projektu, w celu zaprezentowania go potencjalnym inwestorom.
- Zabezpieczenie (Collateral)aktywa zdeponowane jako zabezpieczenie w ramach umowy smart kontraktu, szczególnie w zdecentralizowanych finansach (DeFi) dla pożyczek lub innych instrumentów finansowych.
- Zero Knowledge Proofmechanizm kryptograficzny pozwalający jednej stronie udowodnić drugiej posiadanie pewnej wiedzy bez jej ujawniania.